ፖለቲካ

ለደቡብ ኢትዮጵያ ክልል አመራሮችና ካድሬዎች – ህዝብ ይጠይቃል እንጂ አይለምንም!!!

መድህን ማርጮ (ዶ/ር) መስከረም 23 2016ዓ.ም

የይግባኝ ሰሚ ጠ/ፍ/ቤት ጉዳይ የክልሉን ዕድሜ ሊያሳጥረው እንደሚችል ዛሬም ዳግም ልንገራችሁ፡፡ ይህንን ህዝብ ይጠይቃል እንጂ አይለምንም፡፡

የክልል ይግባኝ ሰሚ ጠ/ፍ/ቤት ከነሐሴ አጋማሽ ጀምሮ እየሰራ አይደለም፡፡ጠ/ፍ/ቤቱ የተቋረጠውን ሥራ እንዲሁም ወላይታ የሚገኘው ምድብ ችሎት በቦታው ማስቻል እንዲቀጥል ተደርጓል በሚል ከሁለት ሳምንት በፊት የተናፈሰው ወሬ የህዝብን ቁጣ ለማስቀየስ የተለቀቀ ማደናገሪያ እንደሆነ ተረጋግጧል፡፡ በሌላ አገላለጽ ለአሁን የፍትህ ሥራ መስተጓጎል ብቻ ሳይሆን ድሀው ህዝብ ለፍትህ ይግባኝ ሰሚ ጠ/ፍ/ቤት ፍለጋ ከወላይታ፤ ዲላ፤ አ/ምንጭ ጂንካ ወደ ጎፋ/ሳውላ ለመንገላታት የመዳረጉ ዕዳ ቀረ ወይሰ አልቀረም የሚለው አሁን አልለየለትም ማለት ነው፡፡ ይህ እጅግ አደገኛ አዝማሚያ ነው፡፡

አንግዲህ የአዲሱ ክልል አመራር በማወቅ ይሁን አለማወቅ ክልሉን ገና ከምስረታው ለመናድ እየሰራ ለመሆኑ ይህ ራሱን የቻለ አመላካች ነው፡፡ ባለፈው ባቀረብኳቸው ጽሁፎች መዋቅር የሚከለሰው ለተሸለ አፈጻጸምና ተደራሽነት እንደሆነና በክልሉ ፍትህ ለደሀው ተደራሽ ለማድረግ ከሳውላ በተጨማሪ በክልሉ ዞኖች ቢያንስ ወላይታ፤ አ/ምንጭ፤ ዲላ እና ጂንካ ተጨማሪ ጠ/ፍ/ቤት ምድብ ችሎቶች መደራጀት እንዳለባቸውና ይህም ጊዜ ሊሰጠው እንደማይገባው ጠቁሜ ነበር፡፡ ማንም ሊሰማው አልፈቀደም፡፡

እንግዲህ አመራሩ በልግስና የሚቀርብለት ምሁራዊ ምክርና የመፍትሔ ሀሳብ የማይሰማ ከሆነ የጉዳዩ ባለቤት የሆነው ህዝብ ለመብቱ እንዲንቀሳቀስ መምከር ግዴታችን ይሆናል፡፡ ምንም ምክንያት በሌለበትና ተጨማሪ ምድብ ችሎቶች መደራጀት ሲኖርበት ከወላይታ ጠ/ፍርድ ቤት ምድብ ችሎት የሚነሳ ከሆነ የወላይታ ህዝብ ዛሬ ነገ ሳይል ይህንን ክልል አፍርሶ መከራውን ለማሳጠር ለትግል ቆርጦ መነሳት ይኖርበታል ብዬ አምናለሁ፡፡ ይህን ጉዳይ በተመለከተ በተላይ በአከባቢው ያላችሁ የፍትህ አንገብጋቢነት የበለጠ የምትረዱ የህግ ባለሙያዎች ጠበቆችና ዳኝነት ተግባር ላይ የተሰማችሁት ሀላፊነታችሁ ከሙያዊነት በላይ የሚዘል መሆኑን ላሳስባችሁ እወዳለሁ፡፡

ይህ እንደተጠበቀ ሆኖ ለአቶ ጥላሁን ከቢኔና ለአጠቃላይ የደቡብ ኢትዮጵያ ክልል አመራር ምናልባትም የመጨረሻ ምክሬን አሁንም ለመድገም እወዳለሁ፡፡ ሀሳቡን ብትሰሙ ጥቅሙ ከማንም በላይ ለእናንተው ነው፡፡ ምክንያቱም በዚህ ከ30 በላይ ብሔር አንድ ላይ ባጨቀው የክልል አወቃቀር ተጠቃሚው የወላይታ፤ ጋሞ፤ ጌዲኦ፤ ጎፋ ወዘተ ድሐው ህዝብ ሳይሆን እናንተው ማለትም በህዝቡ ስም በሹመት የተንበሸበሻችሁ የዘመኑ ባለሟሎች ናችሁ፡፡ የህዝቡን በደል ከሆነማ ለአብነት አንድ፤ሁለት እያልኩ እንደሚከተለው መዘርዘር እችላለሁ፡፡

1. ዛሬ የወላይታ፤ጋሞ፤ጌዲኦ፤ጎፋ… ህዝብ በአንድ ክልል በመጨፍለቁ ምክንያት ትናንት ከእነሱ ጋር በህዝብ ብዛትና ዓመታዊ በጀቱ ተቀራራቢ ሆኖ ደ/ብ/ብ/ህ/ ክልል ሥር የነበረው ሲዳማ ራሱን ችሎ ክልል በመመስረት ለ2016 ዓ/ም በጀት ዓመት ወደ 23 ቢሊዮን የሚጠጋ ብር ሲበጅት እናንተ አንድ ቅርጫት ውስጥ የወተፋችዋቸው ሶስትና አራት ብሔር ዞኖች ድምር ዓመታዊ በጀት ከዚያ አይስተካከልም፡፡ ይህ ለጆሮ የሚቀፍና የህዝቡን የመልማት ዕድል የሚያቀጭጭ ተጨባጭ ጉዳት ነው፡፡ ከወላይታ ያነሰ ህዝብ ቁጥር ያለው አፋር፤ ጋምቤላ፤ ቤንሻንጉል ጉምዝ፤ ከጋሞ ያነሰ ቁጥር ያለው ጋምቤላ፤ ጉምዝ፤ እንዲሁም ከጌዲኦም ጎፋ ያነሰ ህዝብ ቁጥር ያላቸው ቢያንስ ሁለት የብሔር ክልሎች ሀገሪቱ ውስጥ መኖራቸው እየታወቀ የእኛዎቹ ራሳቸውን በራስ የማስተዳደር ህገ-መንግስታዊ መብት ተነጥቀውና ለየብቻቸው በመሰረቱት ክልል በቋንቋቸው ያለገደብ የመጠቀም መብትና በስማቸው በመሰረቱት ክልል የመጠራት ሉዓላዊ ክብራቸውን ሰውተው ስም፤ ዋና ከተማና ክብር-አልባ አደረጃጀት ሥር ተጠርንፈው ነው በህዝቦቹ ክብርና ጥቅም ኪሳራ /Expense/ የተዋቀረ ደቡብ ኢትዮጵያ የሚል ክልል የተደራጀው፡፡

ከላይ የተጠቀሱት ከበርካታ ጉዳቶች ጥቂቶቹ እንደሆነ ይነገረን ካላችሁ ይሔውና ስሙት፡፡ በተቃራኒው ግን ስለእናንተም መነገር ካለበት እናንተ በሕዝቡ ኪሳራ በእልፍ ሹመት ተለቃለቃችሁ፡፡ ከርዕሰ-መስተዳደርና አፌ-ጉባዔዎች በተጨማሪ አንድ ም/ር/መስተዳደር፤ ስድስት በም/ር/መስተዳደር ማዕረግ ደረጃ ሹማምንት፤ 23 የቢሮ ሀላፊዎች፤25 ተጨማሪ የቢሮ ሀላፊ ማዕረግ ደረጃ ሹማምንት እና 108 ም/ቢሮ ሀላፊዎች ሆናችሁ ተንበሸበሻችሁ፡፡ መቼም የእናንተ የሹማምንት መዝባሪና ያለቅጥ የተጋነነ ቅንጡ የጥቅማጥቅም ጥቅል (package) እና አቀማመር ለህዝብ በይፋ ባይነገርም ሙሉ በሙሉ ከህዝብ የተሰወረም አይደለም፡፡ አንድ የክልል ቢሮ ሀላፊ ከደሞዙ ውጭ በወር ለቤት ኪራይ ብቻ 18000 ብር፤የኪስ ገንዘብ ለግብዣ እየተባለ በየቀኑ እስከ 2000 ብር (በወር ባይሰላ የሻላል)፤ለሞባል ቀፎ መግዣ ተብሎ በዓመት 25000 ብር፤ አልጋ ባለ አራት ኮኮብ ተፈልጎ የሚተኛበት እንዲሁም ያልተገደበ (unlimited) የስልክ ወጭ የሚወራረድበት ልቅ ቀመር ሥር ከዚህ ሁሉ ወፌ-ሰማይ ሹማምንት ምን ገንዘብ ተርፎ ነው አዲስ ለተዋቀረ ክልል ድሐ ህዝብ ጠብ የሚል ነገር የሚሰራለት? ለዚያውም የክልሉ ቢሮዎች ስድስት የተለየየ ከተማ ላይ እንደ ጸበል ተረጭተው፡፡ መልሱን እግዜር ብቻ ነው የሚያውቀው፡፡

በአጭሩ አዲስ የተዋቀረው ደቡብ ኢትዮጵያ ክልል አወቃቀሩ ከመነሻውም በውስጡ ላሉት በተላይም በርከት ያለ ቁጥር ላላቸው እንደ ወላይታ፤ ጋሞ፤ ጌዲኦና ጎፋ ብሔሮች፤ (በተላይም ለወላይታ) እጅግ አክሳሪ መሆኑን በደንብ እናውቃለን፡፡ ለምሳሌ ወላይታን ከባስኬቶ፤ ኮሬ፤ኮንሶ ወዘተ ዕኩል በዞን ደረጃ ማደራጀት ጉዳት ብቻ ሳይሆን አደረጃጀታዊ/መዋቅራዊ የሆነ ሰው-ሰራሽ መቅሰፍት መሆኑን በግልጽ እያወቅን ቢያንስ ጉዳቱን ለመቀነስ የሚረዱ ምክሮቹን አቧራው ሲሰክን ለመጠቆም በይደር አቆይተን ነበር፡፡

ይሁን እንጂ እንደ አያያዛችሁ ከሆነ የፖሊሲ ምክርም ሆነ አስተያየት እንደማትሰሙ ወይም እንደማትረዱ የጠቅላይ ፍርድ ቤት ምድብ ችሎት ጉዳይ አያያዛችሁ ዓይነትኛ ማሳያ ይመስላል፡፡ ሆኖም ዛሬም ምክሬን ለመጨረሻ ጊዜ ልደገመው ወደድኩት፡፡ በህዝብ ፍትህ ላይ መቀለዱ በፍጥነት መቆም ይኖርበታል፡፡ ለዚህም ሲባል ድሐ ህዝብ ለፍትህ ሲል የሚያወጣው አላሰፈላጊ እንግልትና ወጭ (cost of justice) ለማስቀረት ቀጥሎ የቀረቡት ጥያቄዎች ፈጣን ምላሽ ይፈልጋሉ፡፡

1. ከነሐሴ 19 /2015 ጀምሮ ያለአግባብ ተቋርጦ የቆየውና ከቦታው ይነሳል የሚል ጭምጭምታ እየተናፈሰ ያለው የወላታው ጠ/ፍ/ርድ ቤት ይግባኝ ሰሚ ምድብ ችሎት በአስቸኳ ሥራውን እንዲቀጥል እንዲደረግ

2. ሌሎች ጠ/ፍ/ቤት ይግባኝ ሰሚ ምድብ ችሎቶች በዲላ፤ አ/ምንጭና ጂንካ እንዲደራጁ እንዲደረግ

3. እነዚህን አዳዲስ ምድብ ችሎቶቹን በሰው ሀይልና ሎጂስቲክስ ማደራጀት ጊዜ ይፈጃል ከተባለም ለጊዜው በተመረጡት ከፍተኛ ፍርድ ቤቶች የይግባኝ ሰሚ ችሎት ውክልና በመስጠት ለደሀው ህዝብ ፍትህ with low and affordable cost of justice እንዲዳረስ እንድደረግ እንደ አንድ የክልሉ የተማረ ዜጋ የህግ ግንዛቤ በሚጎለው ሰፊውና ደሀው የክልሉ ማህበረሰብ ስም አጥብቄ እጠይቃችሁሃለሁ፡፡ የህዝብ ጥያቄ የማትሰሙ ከሆ ግን በማወቅም ሆነ አላማወቅ ክልሉን በፍጥነት ለማፍረስ እየሰራችሁ መሆኑን ለመጠቆም እወዳለሁ፡፡